ای برادر من شخص مجاهد که اراده نمود قدم طلب و سلوک در سبيل معرفت سلطان قدم گذارد بايد در بدايت امر قلب را که محلّ ظهور و بروز تجلّی اسرار غيبی الهی است از جميع غبارات تيره علوم اکتسابی و اشارات مظاهر شيطانی پاک و منزّه فرمايد و صدر را که سرير ورود و جلوس محبّت محبوب ازلی است لطيف و نظيف نمايد و همچنين دل را از علاقه آب و گِل يعنی از جميع نقوش شبحيّه و صور ظليّه مقدّس گرداند بقسمی که آثار حبّ و بغض در قلب نماند که مبادا آن حبّ او را بجهتی بی دليل ميل دهد و يا بغض او را از جهتی منع نمايد چنانچه اليوم اکثری باين دو وجه از وجه باقی و حضرت معانی باز مانده‌اند و بی شبان در صحراهای ضلالت و نسيان ميچرند و بايد در کلّ حين توکّل بحقّ نمايد و از خلق اعراض کند و از عالم تراب منقطع شود و بگسلد و بربّ الارباب دربندد و نفس خود را بر احدی ترجيح ندهد و افتخار و استکبار را از لوح قلب بشويد و بصبر و اصطبار دل بندد و صمت را شعار خود نمايد و از تکلّم بيفايده احتراز کند چه زبان ناری است افسرده و کثرت بيان سمّی است هلاک کننده نار ظاهری اجساد را محترق نمايد و نار لسان ارواح و افئده را بگدازد اثر آن نار بساعتی فانی شود و اثر اين نار بقرنی باقی ماند و غيبت را ضلالت شمرد و بآن عرصه هرگز قدم نگذارد زيرا غيبت سراج منير قلب را خاموش نمايد و حيات دل را بميراند بقليل قانع باشد و از طلب کثير فارغ مصاحبت منقطعين را غنيمت شمارد و عزلت از متمسّکين و متکبّرين را نعمت شمرد در اسحار باذکار مشغول شود و بتمام همت و اقتدار در طلب آن نگار کوشد غفلت را بنار حبّ و ذکر بسوزاند و از ما سوی الله چون برق درگذرد و بر بی نصيبان نصيب بخشد و از محرومان عطا و احسان دريغ ندارد رعايت حيوان را منظور نمايد تا چه رسد بانسان و اهل بيان و از جانان جان دريغ ندارد و از شماتت خلق از حق احتراز نجويد و آنچه برای خود نمی پسندد برای غير نپسندد و نگويد آنچه را وفا نکند و از خاطئان در کمال استيلا درگذرد و طلب مغفرت نمايد و بر عاصيان قلم عفو درکِشد و بحقارت ننگرد زيرا حسن خاتمه مجهول است ای بسا عاصی که در حين موت بجوهر ايمان موفق شود و خمر بقا چشد و بملأ اعلی شتابد و بسا مطيع و مؤمن که در وقت ارتقای روح تقليب شود و باسفل درکات نيران مقرّ يابد . باری مقصود از جميع اين بيانات متقنه و اشارات محکمه آنست که سالک و طالب بايد جز خدا را فنا داند و غير معبود را معدوم شمرد و اين شرائط از صفات عالين و سجيّهء روحانيّين است که در شرائط مجاهدين و مشی سالکين در مناهج علم اليقين ذکر يافت و بعد از تحقق اين مقامات برای سالک فارغ و طالب صادق لفظ مجاهد در باره او صادق ميايد و چون بعمل " (١) و الّذين جاهدوا فينا " مؤيّد شد البتّه ببشارت " (٢) لنهدينّهم سُبلنا " مستبشر خواهد شد و چون سراج ___________________________________________________ (١) - سورة العنکبوت - آيه ۶۹ (٢) - سورة العنکبوت - آيه ۶۹ طلب و مجاهده و ذوق و شوق و عشق و وله و جذب و حبّ در قلب روشن شد و نسيم محبّت از شطر احديّه وزيد ظلمت ضلالت شک و ريب زائل شود و انوار علم و يقين همه ارکان وجود را احاطه نمايد در آن حين بشير معنوی ببشارت روحانی از مدينه الهی چون صبح صادق طالع شود و قلب و نفس و روح را بصور معرفت از نوم غفلت بيدار نمايد و عنايات و تأييدات روح القدس صمدانی حيات تازه جديد مبذول دارد بقسمی که خود را صاحب چشم جديد و گوش بديع و قلب و فؤاد تازه می بيند و رجوع بآيات واضحه آفاقيّه و خفيّات مستوره انفسيّه مينمايد و بعين اللّه بديعه در هر ذرّه بابی مفتوح مشاهده نمايد برای وصول بمراتب عين اليقين و حق اليقين و نور اليقين و در جميع اشياء اسرار تجلّی وحدانيّه و آثار ظهور صمدانيّه ملاحظه کند قسم بخدا که اگر سالک سبيل هدی و طالب معارج تُقی باين مقام بلند اعلی واصل گردد رائحه حقّ را از فرسنگهای بعيده استنشاق نمايد و صبح نورانی هدايت را از مشرق کلّ شیء ادراک کند و هر ذرّه و هر شیء او را دلالت بر محبوب و مطلوب نمايد و چنان مميّز شود که حقّ را از باطل چون شمس از ظلّ فرق گذارد مثلاً اگر نسيم حق از مشرق ابداع وزد و او در مغرب اختراع باشد البتّه استشمام کند و همچنين جميع آثار حق را از کلمات بديعه و اعمال منيعه و افعال لميعه از افعال و اعمال و آثار ما سوی امتياز دهد چنانچه اهل لؤلؤ لؤلؤ را از حجر و انسان ربيع را از خريف و حرارت را از برودت و دماغ جان چون از زکام کون و امکان پاک شد البتّه رائحه جانان را از منازل بعيده بيابد و از اثر آن رائحه بمصر ايقان حضرت منّان وارد شود و بدايع حکمت حضرت سُبحانی را در آن شهر روحانی مشاهده کند و جميع علوم مکنونه را از اطوار ورقه شجره آن مدينه استماع نمايد و از تراب آن مدينه تسبيح و تقديس ربّ الارباب بگوش ظاهر و باطن شنود و اسرار رجوع و اياب را بچشم سرّ ملاحظه فرمايد چه ذکر نمايم از آثار و علامات و ظهورات و تجلّيات که بامر سلطان اسماء و صفات در آن مدينه مُقدّر شده بی آب رفع عطش نمايد و بی نار حرارت محبّت اللّه بيفزايد در هر گياهی حکمت بالغه معنوی مستور است و بر شاخسار هر گل هزار بلبل ناطقه در جذب و شور از لاله های بديعش سِرّ نار موسوی ظاهر و از نفحات قدسيّه‌اش نفخه روح القدس عيسوی باهر بی ذهب غنا بخشد و بی فنا بقا عطا فرمايد در هر ورقش نعيمی مکنون و در هر غرفه‌اش صد هزار حکمت مخزون و مجاهدين فی اللّه بعد از انقطاع از ما سوی چنان بآن مدينه انس گيرند که آنی از آن منفک نشوند دلائل قطعيّه را از سنبل آن محفل شنوند و براهين واضحه را از جمال گُل و نوای بلبل اخذ نمايند و اين مدينه در رأس هزار سنه او ازيد او اقلّ تجديد شود و تزئين يابد ...

و آن مدينه کتب الهيّه است در هر عهدی مثلاً در عهد موسی توراة بود و در زمن عيسی انجيل و در عهد محمّد رسول اللّه فرقان و در اين عصر بيان و در عهد من يبعثه اللّه کتاب او که رجوع کلّ کتب بآن است و مهيمن است بر جميع کُتب .